Rozsutec: een heldenverhaal

In Europa worden tegenwoordig nog slechts enkele natuurlijke wetstenen gemaakt.
Het uit de rots hakken en het zagen en schuren van brokken steen zijn tijdrovende en ongezonde werkzaamheden, die door steeds minder bedrijven worden uitgevoerd. De markt wordt overspoeld door Japanse en Chinese synthetische wetstenen die de  natuursteen naar de marge drukken. Er zijn (bij mij bekend) nog slechts vijf professionele makers van natuurlijke wetsteen in Europa. De Slowaakse Rozsutec, de minst bekende daarvan, leek enige tijd niet meer actief geproduceerd te worden.
Deze steen is bij ons alleen bekend bij gebruikers van klassieke open scheermessen, maar verdient meer toepassingen vanwege zijn veelzijdige karakter.  Het leek er op dat de Rozsutec zou verdwijnen toen de laatste maker ervan, Lubomír Krivoš, die geen opvolger had (info Henk Bos), in 2013 overleed.Gelukkig vond ik bij toeval toch weer een teken van leven. Zijn zoon Marian en dochter Monika hebben alsnog de draad opgepakt met de kennis en gereedschappen van hun vader. Dat was voor mij een zeer goede reden om er eens op bezoek te gaan. De Rozsutec, een steen uit een heldentijdperk, die door twee moderne helden behoed blijft voor uitsterven.

Lees verder “Rozsutec: een heldenverhaal”

Aanzetten moeilijk? Ga stroppen!

Stroppen stropOngetwijfeld door de toenemende populariteit van het klassieke open scheermes, waarvoor stroppen  onvermijdelijk is, wordt ook de strop steeds populairder voor andere messen. Met name door de onduidelijkheden bij het gebruik van een aanzetstaal (“dat werkt bij mij nooit. Het mes wordt alleen maar botter”), lijkt de strop een aantrekkelijk alternatief.  Over alle ins en outs van het aanzetten heb ik inmiddels verschillende blogs geschreven en geloof me, het is echt niet moeilijk. Maar toch, ook de strop is een zeer goed alternatief om je net geslepen messen lang scherp te houden. Door de nieuwe belangstelling voor de strop loopt de verkrijgbaarheid vooruit op de kennis; hij wordt omhuld door mysteries en mystiek. Dus ik weer aan het werk, en zie hier het resultaat: alle ins en outs over stroppen.

Lees verder “Aanzetten moeilijk? Ga stroppen!”

Op zoek naar de gulden snede

Een gladde snede aan een keukenmes is volgens velen superieur aan een gekartelde snede. Maar sinds de uitvinding van de moderne karteling (Wellenschliff) door Franz Güde (1941) is het kartelmes niet meer weg te denken uit onze keukens. Blijkbaar kan een gekartelde snede toch dingen die een gladde snede niet kan.
Als u het onderscheid tussen een gladde of gekartelde snede kent, kunt u een goede keuze maken, maar u heeft meer begrip nodig om het perfecte mes te kiezen. Wist u bijvoorbeeld dat kipfilet en karbonades zo van elkaar verschillen, dat een uiterst scherp mes wel kip, maar nauwelijks karbonades kan snijden of andersom? Kortom: voor ieder ingrediënt bestaat een optimale slijpvorm, die verder gaat dan alleen de keuze voor kartels of niet. En tegelijk moet een mes ook voldoende allround blijven, zodat u niet  iedere avond uw hele messenrek staat af te wassen.
‘Begrijp’ uw messen als u soepel wilt snijden. Ook de messenslijper is blij met uw begrip, want daarmee kan hij het mes laten doen wat u vindt dat het moet doen, en dat zo lang mogelijk.
Ik hoop u met deze blog weer iets verder te brengen, ofwel: bestaat de gulden snede eigenlijk wel?

Lees verder “Op zoek naar de gulden snede”

Aanzetten: scherpte is geen eigenschap, maar een voorkeur!

AanzettenAls je je messen laat slijpen, dan moeten ze scherp blijven. Daarover is iedereen het eens. Helaas worden messen vanzelf weer bot, maar ik zie ze meestal niet snel weer terug. Ik hoop dan maar dat die messen eeuwige scherpte hebben bereikt, maar uiteraard is dat niet mogelijk.
Dus de andere mogelijkheid:  het mes is weer bot, maar de klant zoekt desperaat eeuwige scherpte bij een andere slijper, óf vervangt zijn messen, want het blijft moeilijk te verkroppen dat je mes na enige tijd alweer bot is, soms al na een paar dagen of zelfs een paar uur. Als dat zo snel gaat, dan gaat u nu iets leren:  Een mes vergt onderhoud. Je moet er zelf mee aan de slag! Gelukkig is dat heel simpel en vraagt het erg weinig tijd. Ik ga daarom mijn motto aanvullen: ‘Eindelijk uien snijden met droge ogen’ plus ‘… zo lang u dat zelf wil’.
Ofwel: HOE moet je een mes aanzetten? Een minicursusje van 10 minuten, gevolgd door een lange tijd zonder slijperskosten. Lees verder “Aanzetten: scherpte is geen eigenschap, maar een voorkeur!”

Een Gold Dollar 66 scheermes slijpen

Gold Dollar 66Van een relatie kreeg ik een nieuw Gold Dollar 66 scheermes, om te bekijken hoe die goed geslepen kan worden. De relatie kon zijn Gold Dollar 66 wel slijpen, maar kreeg maar een klein deel van het mes zo scherp als gewenst. De rest van de snede bleek niet scherp genoeg te worden, wat hij ook probeerde.
Als je op het internet dit scheermes zoekt, zijn de ervaringen ongeveer hetzelfde;  goed staal,  maar zeer moeilijk te slijpen. Omdat ook ik problemen verwachtte met dit scheermes, heb ik mijn ervaringen met deze Gold Dollar 66 vastgelegd.
Lees verder “Een Gold Dollar 66 scheermes slijpen”

Slijpmethode – de finesse van messen

SlijpmethodeSlijpmethode: wetstenen

Zoals ik op de openingspagina van deze site al aangeef: “Alles wat snijdt of knipt, kan scherper, en dat is mijn specialiteit.” En dat klopt helemaal, maar er zijn veel slijpers die ongeveer hetzelfde zeggen. Zelf geloof ik niet dat dat voor alle slijpers kan gelden. Dat heeft alles te maken met de gebruikte slijpmethode, die een afspiegeling is van de tijd die de slijper mag spenderen versus de omzet die gemaakt moet worden. De beste slijpmethode is gericht op een goede en houdbare scherpte, niet op tijdsbesparing. Helaas, tijd is geld …. maar gelukkig hebt u een alternatief.
Door het lezen van deze blog zal het u hopelijk duidelijk worden waarom ik mijzelf een ‘ambachtelijke’ slijper noem, waarom ik alleen bij uitzondering gebruik maak van een slijpmachine, en welke voordelen dat voor u heeft.
Lees verder “Slijpmethode – de finesse van messen”

De scharensliep. Of ‘er was eens… ‘

Als ik iemand op leeftijd vertel dat ik messen slijp, krijg ik direct verhalen over de scharensliep van vroeger, die dan langs de deur kwam met zo’n grote draaiende toestand met een pedaal waarop hij stond te trappen om de zaak aan de gang te houden.

scharensliepDeze scharensliep is er niet meer. De arme man is zijn broodwinning kwijt, omdat niemand zijn scharen meer laat slijpen, want een nieuwe is goedkoper. Daarmee verdwijnt ook de kennis van de scharensliep en dat is jammer. Maar desondanks blijven er toch mensen die voor hun beroep of hobby een goede schaar nodig hebben. Voor die mensen ben ik er en dat doe ik met plezier.
Wat doet een schaar, hoe doet ‘ie dat, waaraan moet hij voldoen en hoe hou je hem in conditie zodat hij dat blijft doen? Het geheim van de scharensliep,  beschreven en verklaard.
Lees verder “De scharensliep. Of ‘er was eens… ‘”

Outdoormes: type, gebruik en onderhoud

OutdoormesEen outdoormes is een beetje een vreemde eend in de bijt. Je wil er niet alleen mee kunnen snijden, maar ook hakken, peuteren, wrikken, vers gevangen vis fileren, misschien wild ontweiden en soms zagen. Dat betekent dat het lemmet aan andere (veel meer) eisen moet voldoen dan het lemmet van een regulier keuken- of tafelmes. De lente komt er weer aan en we trekken dus weer massaal de natuur in. Vandaar deze blog over outdoormessen.

Lees verder “Outdoormes: type, gebruik en onderhoud”

Een scheermes slijpen

Scheermes slijpenHele volksstammen scheren zich tegenwoordig weer met een klassiek open scheermes. Het is een nieuwe oude scheerwijze geworden, vooral in trek bij ‘hipsters’, overgedragen door oude mannetjes zoals ik.
Daarnaast is het scheren met een klassiek scheermes DE oplossing tegen ingroei van baardharen en is met enige oefening goed te doen.
Een scheermes slijpen is echter een vak apart. Omdat een scheermes een enorm dunne en scherpe snede moet hebben,  is wat extra aandacht op zijn plaats. Het hoe en wat van een scheermes wordt hier uitgelegd.

Lees verder “Een scheermes slijpen”

De scherptetest: hoe scherp is je mes eigenlijk?

Scherptetest

Men vraagt mij vaak of een bepaald mes nog scherp genoeg is.  Het is blijkbaar niet gemakkelijk om te bepalen wanneer je mes geslepen moet worden. En als het scherp is, dan is er nog twijfel of je mes echt scherp is. Een mes kan  bovendien ‘anders’ scherp zijn dan wat je verwacht.
Daarom geef ik hier een aantal mogelijkheden om te onderzoeken hoe scherp je mes eigenlijk is. Je kan iedere scherptetest afzonderlijk gebruiken; met de hele reeks na elkaar bepaal je de scherpte van minimaal tot maximaal scherp.

Lees verder “De scherptetest: hoe scherp is je mes eigenlijk?”